Op donderdag 4 april werd tijdens een vormingsmoment het startschot gegeven voor de invetarisatie van de Sint-Salvatorkerk (Harelbeke) en de Sint-Martinuskerk (Moorsele). Volgende maand start een groep enthousiaste vrijwilligers samen met erfgoed zuidwest aan de inventarisatie van het religieus cultureel erfgoed in de kerk. Religieus cultureel erfgoed? Van kazuifel tot zilveren kelk, van reliek tot dalmatiek. De komende maanden zullen zo meer dan 500 objecten opgemeten, beschreven en gefotografeerd worden. Het resultaat, een digitale erfgoedinventaris, maakt de objecten voor iedereen zichtbaar én is een belangrijk instrument bij het beheren van het religieus erfgoed.
De komende maanden heerst een grote bedrijvigheid in de kerken van Harelbeke en Moorsele. Een groep van zo’n 20 vrijwilligers staat klaar om te helpen. Gewapend met rolmeter, katoenen handschoenen, stift, laptop, fototoestel en heel wat koffie gaan ze aan de slag. De intergemeentelijke erfgoedcel erfgoed zuidwest begeleidt het traject, dit samen met de erfgoedconsulenten van de Vlaamse Overheid. Op donderdag 4 april kwamen ze samen in de kerk van Harelbeke voor een startvorming. De vrijwilligers leerden er meer over het hoe en waarom van een digitale kerkinventaris. Tijdens workshops leerden ze objecten nummeren, beschrijven, fotograferen en hanteren.
Een inventaris voor de kerk? Van doksaal naar digitaal
Kazuifels, reliekhouders en zilveren kelken. De Zuid-West-Vlaamse kerken herbergen heel wat religieuze objecten uit een ver of een recenter verleden. Een volledig overzicht van al deze ‘kerkschatten’ is niet altijd voorhanden. Ook de kennis over veel van deze objecten verdwijnt stilaan. Dat een kelk voor miswijn wordt gebruikt klinkt waarschijnlijk niet vreemd in de oren. Maar wie kent nog een manipel? Achter elk object in een kerk schuilt een verhaal, een gebruik of een (lange) geschiedenis.
Het resultaat van het inventarisatietraject wordt een digitale erfgoedinventaris, zodat iedereen van thuis uit de stukken kan bewonderen. Deze inventaris is daarnaast ook belangrijk om de vele kerkschatten goed te beheren. Religieus erfgoed bewaren voor de toekomst is immers niet altijd evident. Kerken zijn geen stille musea of schatkamers. Religieuze voorwerpen worden er vastgenomen, gebruikt en gekoesterd. Het klimaat in de kerk – temperatuur en vochtigheid – maar ook bijvoorbeeld vandalisme en brand vormen een risico voor de inboedel. Een goede inventaris – weten wat je in huis hebt – is de eerste stap voor een goede bewaring.
Goddelijke Huisraad is er voor de Zuid-West-Vlaamse kerken
Erfgoed zuidwest biedt met het project Goddelijke Huisraad praktische hulp, begeleiding en expertise bij het registreren van en zorgen voor religieus erfgoed. Dit ook bij scenario’s van mogelijke herbestemming en nevenbestemming. Erfgoed zuidwest is niet aan haar proefstuk toe. De voorbije jaren werden vrijwilligers begeleid bij de registratie van 14 kerken. De erfgoedcel is daarnaast het aanspreekpunt voor kerken in de regio en draagt via gerichte acties mee zorg voor het erfgoed in de kerk.
Goddelijke huisraad in cijfers
1/2 dag – per week gaat elke vrijwilliger een halve dag aan de slag in de kerk
2 kerken – in april starten 2 nieuwe kerken: Sint-Martinuskerk Moorsele en de Sint-Salvatorkerk Harelbeke
4 stappen – het registratieproces bestaat uit 4 stappen: nummeren, meten, registreren, fotograferen
20 vrijwilligers – in totaal zijn zo’n 20 vrijwilligers actief bij de inventarisaties in Harelbeke en Moorsele
> 90 vrijwilligers – in totaal waren al meer dan 90 vrijwilligers betrokken bij het project Goddelijke Huisraad
> 500 objecten – tegen de zomer zullen opnieuw meer dan 500 objecten gefotografeerd en beschreven zijn
Binnenkort gaan de vrijwilligers effectief aan de slag in hun kerk. Benieuwd naar hun ervaringen of motivatie? Neem contact op met erfgoedconsulent Jelle De Rock. Het Goddelijke Huisraad-team ontvangt je graag tijdens een registratiemoment.