Natuur.koepel vzw en de afdelingen van Natuurpunt bereiken 6500 gezinnen in de regio Zuid-West-Vlaanderen. Door het grote ledenaantal zijn we de belangrijkste speler uit het middenveld die opkomt voor natuur en biodiversiteit. Wij creëren met onze werking ook tewerkstelling en zijn dus ook een belangrijke maatschappelijke actor. Het is dan ook zeer jammer en verbazend dat de opstellers van dit regionaal relanceplan geen enkele inbreng hebben gevraagd aan de natuur- en milieusector.
We zijn wel vrij positief over een aantal thema’s die worden opgenomen in de actieplannen. Via ons tijdschrift Klimop promoten we deze onderwerpen al vele jaren: meer actie rond klimaatverandering, waterproblematiek, ontharding, energietransitie met prioriteit van uitbouw van warmtenetten... Maar deze acties moeten ook sneller worden uitgevoerd dan wat nu gepland wordt. De extremen van de klimaatverandering die we wereldwijd zien geven een duidelijke boodschap: er is geen enkele wachttijd meer.
Met een aantal zaken in dit plan kunnen we het niet eens zijn: opwaarderen van het vliegveld in Wevelgem is niet compatibel met een gedurfd klimaatbeleid. Meer industrieterreinen en overslagterminals langs de grote waterlopen vormen een aanslag op de nu al schaarse open ruimte en hypothekeren de Leie- en de Scheldevallei als belangrijke klimaatrobuuste assen. We zijn al jaren sceptisch tegenover dure infrastructuurprojecten waarvan het maatschappelijk nut onduidelijk is. We betwijfelen daarbij sterk de beloofde shift van het transport van de weg naar het water met de aanleg van deze grootschalige infrastructuur. We geloven daarbij veel meer in investeringen in meer aangepaste, kleinere maar flexibele vaartuigen (smart solutions). De lofzang op het Leieproject en de geplande aanpassing van het kanaal Bossuit-Kortrijk op de eerste pagina’s van het relanceplan vinden we dan ook zeer éénzijdig.
Geen woord ook over het dreigend verlies aan natuur en landschap binnen onze regio door de geplande grote infrastructuurwerken aan kanalen en rivieren (o.a. Oude Leie in Kuurne, de Venning in Kortrijk, het Schrijverke in Marke dreigen op de schop te gaan).
Naar de landbouw is de houding in dit relanceplan tweeslachtig: het industrieel landbouwmodel gericht op export krijgt alle steun. Toch worden de problemen veroorzaakt door deze industriële landbouw zoals de erosieproblematiek en de uitputting van de grondwaterreserves nadrukkelijk benoemd. Een spreidstand die moeilijk vol te houden is. Het relanceplan komt niet verder dan adviseren om via vrijblijvende beheersovereenkomsten langs beken en het aanleggen van bufferbekkens in het landbouwgebied om de schade aan natuur en landschap te beperken. Iedereen die bekend is met deze materie weet dat dit niet zal werken. De auteurs die uit de klassieke economische sectoren komen, hadden minstens een inbreng kunnen vragen aan de natuursector. Ideeën zoals uitbouw van korte keten landbouw, teeltkeuze aangepast aan klimaatverandering, en “nature based solutions” voor klimaatverandering zouden dan ook een plaats gekregen hebben in dit rapport. Aangezien de elektrificatie in de autosector snel zal gebeuren had er had ook aandacht moeten zijn voor de uitbouw van elektrische laadpunten voor auto’ s in steden en gemeenten.
Dit relanceplan is bovendien voor ons ronduit onaanvaardbaar ten aanzien van het noodzakelijke natuur- en open ruimtebeleid in onze regio. De woorden ecosysteemdiensten en biodiversiteit zijn er niet in opgenomen terwijl ze van het grootste belang zijn voor een duurzame toekomst. Meer natuur en bos worden hoogstens in enkele vage lijntjes belicht, en dit in tegenstelling met andere thema’s die gedetailleerd worden uitgewerkt.
In dit document is het spreekwoordelijke glas half leeg of half vol voor een aantal thema's. Het thema natuur/biodiversiteit is beperkt tot enkele druppeltjes in het half lege glas. Om over een echte visievorming te kunnen spreken is het betrekken van àlle relevante actoren een minimum, en dat wordt hier niet gerespecteerd. De inwoners van onze streek en de natuur verdienen beter.
Namens de raad van bestuur van Natuur.koepel vzw